In een notendop

Indien een partij weigert een vordering te voldoen kan je de rechter vragen om uitspraak te doen in het geschil. Met het vonnis kan de deurwaarder beslag leggen op de bezittingen van de andere partij. Uit de opbrengst van de verkoop van deze bezittingen kan de vordering worden voldaan. 

Een civiele procedure begint met het namens eiser betekenen van een dagvaarding door een deurwaarder aan de gedaagde partij. De gedaagde wordt opgeroepen om te verschijnen bij de rechtbank tegen een bepaalde roldatum om verweer te voeren tegen de vordering in de dagvaarding. 

Verschijnt de gedaagde niet dan wordt er een verstekvonnis gewezen tenzij de vordering de rechter onrechtmatig of ongegrond voorkomt.

Verschijnt de gedaagde wel dan kan hij bij conclusie van antwoord verweer voeren tegen de vordering en eventueel een tegenvordering instellen. 

Na de conclusie van antwoord volgt meestal een mondelinge behandeling. De rechter gaat dan met partijen inventariseren over welke punten partijen het eens zijn en waar partijen nog over van mening verschillen. Indien partijen niet tot een schikking geraken wordt meestal een datum bepaald voor vonnis. 

Indien de rechter aan de stukken die tot dat moment door partijen zijn ingediend niet voldoende heeft om een weloverwogen beslissing te nemen zal hij een tussenvonnis wijzen. In dat tussenvonnis kan hij een partij een bewijsopdracht geven, kan hij een partij opdragen nadere stukken in te dienen en kan hij een onafhankelijke deskundige benoemen een onderzoek te laten instellen. Dit laatste zal hij doen indien het onderwerp van geschil een heel specifiek vakgebied betreft bijvoorbeeld over de verbouwing van een huis of in een medisch geschil. 

Nadat over en weer nog schriftelijk is gereageerd, er eventueel een getuigenverhoor is geweest of een deskundigenbericht is ingediend kunnen partijen eventueel nog pleidooi vragen. Dit is weer een mondelinge behandeling maar dan met het doel voor partijen om hun standpunten nog een keer mondeling toe te lichten. Indien al een mondelinge behandeling heeft plaatsgevonden zal de rechtbank overtuigd moeten worden dat weer een mondelinge behandeling gerechtvaardigd is.

Uiteindelijk zal de rechtbank een eindvonnis wijzen. Tegen dit vonnis kan hoger beroep worden ingesteld bij het Gerechtshof. Een hogere rechter gaat dan opnieuw oordelen over het geschil.

Elders op de website worden de verschillende fasen van het civiele proces verder uitgediept.